Chiêm ngưỡng di sản thế giới trước hết của Qatar

Di chỉ khảo cổAl Zubarah bên bờ biển phía Tây Bắc của bán đảo Qatarlà một trong số 19 Di sản thế giới mới vừa được UNESCO công nhận. Theo tài liệu của UNESCO cung cấp, thị trấnAl Zubarahtừngphát triển mạnh mẽ như mộttrọng điểm giao dịchchâu lệ trong những năm cuối thế kỷ 18 vàđầu thế kỷ19, trước khi nó bị phá hủy vào năm 1811 và bị bỏ rơihoàn toàntrong những năm 1900. Được thành lập bởi các doanh gia từ Kuwait, Al Zubarahđã có sựliên kếtgiao tiếp thương mạiqua Ấn Độ Dương, Ả Rập và Tây Á. Ở thời kỳ đỉnh cao, thị trấn này là nơi sinh sống của khoảng 6.000 đến 9.000 người. Trong khi đó, giờ thủ đô Doha của Qatar là nơi ở của trên 1,3 triệungười. Sau khi bị bỏ rơi, di tích này đã được bao phủ bởi một lớp cát thổi từ sa mạc, giúp bảo vệ những phần còn lại như:cung điện, nhà thờ Hồi giáo, đường phố,sânnhà và những túp lều của ngư gia, bến cảng,các bức tường và tha ma. Cách đó một khoảng cách ngắnlà phần còn lại của pháo đài của Qal'at Murair vớinhữngchứng cớcho thấy nguồn cung cấp nước cho sa mạc đã được quản lý và bảo vệnhư thế nào, và một pháo đàiđãđược xây dựng thêm vào năm 1938. Việc tiến hành khai quậtkhảo cổchỉ diễn ra trong một phần nhỏ củadi tích, trong đó cung cấp một chứng cớ nổi bật chonhữnggiao du thành thị và truyền thốnglặn tìmchâunơi đây. Điểm đặc biệt của thị trấn cổ Al Zubarahkhiến người ta phân biệt nó với cácthị trấn thương nghiệp kháctrong VùngVịnh lànó tồn tạitrong mộtthời kì tương đối ngắn. Thứ hai là thị trấn này đãbị bỏ rơi, thứ balà phần nhiều diện tích thị trấn đã được phủ bởi cát sa mạcvà thứ tư là bối cảnh rộng lớn hơn của nó vẫn có thể đượctìm hiểuchuẩn y phần còn lại của khudi tích. Hiện thị trấn cổAl Zubarah đã được bảo tàng dưới cát sa mạc. Tất tật thị trấnnàylà sự phản chiếu sinh động về sự phát triển của mộttầng lớp thương mại vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19trong khu vực vùng Vịnh vàsựtương tác của nó với phong cảnh sa mạc xung quanh. Al Zubarah được UNESCO đánh giá cao không chỉvì nó là độc nhất vô nhị hayphân biệttheomột cách nào đóvớicác khu định cư kháctrong Vùng Vịnh, mà còn vì nó cung cấp một bằng chứng nổi bật chosựgiao tiếp tỉnh thành và truyền thốnglặn tìmluỵ. Những điều này đã giúpduy trìcuộc sống củacác thị trấn ven biển chính của khu vực từ thời kỳđầu củaHồi giáohoặc sớm hơn nữa cho đếnthế kỷ 20 và dẫn đến sự phát triển của các quốc gia độc lập nhỏ nở rộ bên ngoài sự kiểm soát của Ottoman, châu Âu,đế quốcBa Tư và rút cục dẫn đến sự xuất hiện củaVùng Vịnhđương đại ngàynay. Được biết, vào năm ngoái, di chỉ khảo cổ Al Zubarah cũng có tên trong danh sách đề cử di sản thế giới nhưng chưa được UNESCO phê chuẩn.Năm 2013, di chỉ này mới được UNESCO vinh danh cũng với 18 di sản khác, trở nên Di sản thế giới trước tiên của Qatar. CảngAlZubarahđãđược xây dựngvào năm 1938theo lệnh củaSheikhAbdulahbinJassimAlThaniđể bảo vệbờ biểnTây bắccủa Qatar. AlZubarahđã từng là mộtthương cảngluỵthịnh vượngvàlà một trong nhữngthí dụlớn nhất vàđược bảo tàngtốt nhấtcủa một thị trấn cảngthế kỷ 18trongvùng Vịnh. Thị trấnthế kỷ 18 AlZubarahđược quy hoạch tốtvới nhiềuđường phốchạyvuông góc vớinhau vàmột sốkhu dân cưđược xây dựngtheomột mô hình lướichặt. Đâylàvị tríhoàn hảo chocác doanh nhândoanh nhânthế kỷ18 và 19. Vào thời điểm cực thịnh,AlZubarahlànơi sinh sống của khoảng6.000và9.000người dân.Thủ đôDohabữa naycủa Qatarlà nơi ở của hơn1,3 triệu người. Nền kinh tếAlZubarahđã đượcduy trìviệc buôn bánngọc trai. Vàothế kỷ 18,một bức tườnglớnbao quanhthị trấnvàvịnhcủa nótrongmột vòng cung2,5 km (1,6dặm).Các bức tườngđược bảo vệ bởi22thápbán nguyệtđặtđều đặndọc theocác bức tường. Sang hàng trăm năm, di tích này đã được phủ một lớp cát dầy, giúp bảo vệ những công trình bên trong thị trấn cổ này như sân, đại lộ, cung điện và nhà thờ Hồi giáo./. Hồng Dương(Tổng hợp CNN, UNESCO)